Werkkampen


Terug naar ‘Lezen’


Barakkenkampen voor polderwerkers

De polder valt droog in 1942 . Hierna is het de taak van de Directie van de Wieringermeer (Noordoostpolderwerken) om de nieuwe gronden te (laten) ontginnen en geschikt te maken voor landbouw. Omdat de mechanisatie nog in de kinderschoenen staat, worden duizenden arbeiders naar de polder gehaald.

De verbindingen zijn in en kort na de oorlog slecht. Daarom laat de Directie in de polder ruim dertig barakkenkampen bouwen voor de tijdelijke huisvesting van de polderwerkers. Al op 1 september 1941 wordt bij Blokzijl het eerste barakkenkamp geopend.

Werkkamp Vollenhove
Werkkamp Vollenhove

 

 

De verschillende werkkampen

Aan de rand van de polder komen nog vijf kampen, te weten bij Lemmer, Kuinre, Vollenhove, Ramspol en Kadoelen.
Naarmate de ontginning vordert verschijnen ook dieper in de polder kampen, zoals kamp Emmeloord I en II, Espelerbocht, Schokland, Marknesse I en II, Ens I en II, Schoterbrug, Espel en Nagele.

Woonbarakken

Impressie van een barakken- werkkamp in de Noordoostpolder

Een arbeiderskamp telt drie, en later vier, woonbarakken. Iedere woonbarak bied plaats aan honderd man. De kampen hebben een bepaald grondplan. Doorgaans worden twee woonbarakken diagonaal naast elkaar geplaatst en wordt de derde woonbarak tegenover de eerste twee gezet. Met de vierde woonbarak vormen ze samen een ruit. Bij iedere woonbarak wordt een fietsenstalling en wc-gebouw geplaatst. In sommige jaren verblijven er in totaal meer dan vierduizend arbeiders in de kampen.

Kamp Zwartemeer ten zuiden van Ens op de kruising van de Zwartemeerweg en de Neushoornweg in 1947.
Bron: TDN Kadaster/ Imagem | st. Neo B.V.
Luchtfoto: historische-luchtfoto.flevoland.nl

 

Na de oorlog

Na de oorlog worden barakken gebruikt om gearresteerde mensen vast te houden. Dit waren onder meer NSB’ers, soldaten en andere vermeende collaborateurs. Deze mensen werden in de polder geinterneerd van 1945 tot en met 1946. Vanaf 1947 was alleen kamp Westervaart/Westvaart nog in gebruik.

In totaal hebben er gemiddeld 1000 á 2000 mensen gevangen gezeten in de werkkampen.

SS'ers en Landwacht geinterneerd in kamp Harskamp
SS’ers en Landwachters geïnterneerd in kamp Harskamp.

De kampen waar geïnterneerden gevangen zaten waren onder andere:

  • Zuidvaart
  • Schokland
  • Luttelgeest
  • Marknesse
  • De Voorst
  • Marknesse Zuid
  • Zwolsche vaart
  • Kadoelen
  • Westvaart

Opening en Sluiting werkkampen NOP - Vriendenkring 1999 - pag. 17.

 

Meer video’sKijk bij ‘Beleven‘ voor meer video’s over de Noordoostpolder in de oorlog

24 gedachten over “Werkkampen

  1. Ik ben op zoek naar informatie over mijn opa.
    Christiaan v.d. W. Hij was lid van de nsb
    Hij zat in kamp zwartemeer in de noordoost polder kamer 32 en ging later naar kamp crailoo te laren waar hij zat in barak 7 kamer 1
    chr. v.d. W. n.o.1014
    Alles wat u weet over hem en zijn gevangenschap zouden we graag weten.

    1. Goedendag,

      Per e-mail is uw vraag beantwoord. De gegevens van uw grootvader hebben wij vanwege privacy iets aangepast.

      Groet,

      NOPinOorlogstijd.nl

    2. Beste Marjolein,
      Ik ben Herman Schouten, bestuurslid van Stichting Werkgroep Herkenning. SWH ondersteunt al veertig jaar de nakomelingen van diegenen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog op enigerlei wijze de zijde van de Duitse bezetter; zij worden ook wel de kinderen en (achter)kleinkinderen van ‘foute’ Nederlanders genoemd.
      Op de site van SWH vindt u de benodigde informatie ten behoeve van uw zoektocht.
      Met vriendelijke groet,
      Herman Schouten, (klein)kind van foute (groot)ouders.

  2. In juni van dit jaar is mijn moeder op 92-jarige leeftijd overleden. De laatste fase van haar leven was ze dementerend. In haar ouderlijk huis woonde zij met 2 zussen, haar vader en moeder en de jongste broer van haar moeder, nadat hun ouders overleden waren.
    Frans Baselier kwam op 17-jarige leeftijd in huis wonen bij mijn opa en oma.
    Over de oorlog werd niet veel verteld. Sporadisch werd iets verteld over een inslag van een V-raket aan de overkant van de Rijsbergseweg en over Duitsers die ingekwartierd waren bij mijn moeder in huis. Over de jongste broer van mijn moeder werd verteld dat hij in de oorlog in de Noord-oostploder te werk gesteld was en dat hij helemaal verwilderd terug is gekomen. Een bleue blonde knul uit Brabant, een boertje. Wij waren gewend om niet door te vragen. Maar nu er steeds meer info vrijkomt over deze periode , zou ik toch wel wat meer over deze kampen en mijn oom willen weten. Mijn ook kwam uit Breda, Effen. Waar kun je hier informatie over vinden> gr. Annemarie

      1. Goedenavond,
        Mijn opa heeft vroeger om en nabij Vollenhove ondergedoken gezeten. Hier kwamen wij pas achter toen hij in Vollenhove op visite was bij zijn kleindochter, die vanuit Noordwijk was verhuisd.
        Verder heeft hij hier nooit over willen/kunnen praten. Wij willen heel graag weten onder welke omstandigheden hij hier gezeten heeft. Kunt u ons verder helpen?

        Mag. Hanneke

    1. Beste Annemarie,
      Ik ben Herman Schouten, bestuurslid van Stichting Werkgroep Herkenning. SWH ondersteunt al veertig jaar de nakomelingen van diegenen, die tijdens de Twee Wereldoorlog op enigerlei wijze de zijde hebben gekozen van de Duitse bezetter; zij worden ook wel de kinderen en (achter)kleinkinderen van ‘foute’ Nederlanders genoemd.
      Ga naar de website van Stichting Werkgroep Herkenning. Op deze site vind u gegevens waarbij leden van de Stichting u kinderen helpen naar uw verdere zoektocht.
      Met vriendelijke groet, Herman Schouten.

  3. Geachte Mevrouw, Mijnheer,
    Sinds geruime tijd is het bekend dat de werkkampen een kwalijke rol hebben,
    gespeeld bij de jodenvervolging.
    Het lijkt mij zaak dit deel van de geschiedenis
    te betrekken bij uw publicaties.

    1. Goedendag meneer Smid,

      Het klopt dat enkele werkkampen zijn gebruikt om o.a. Joodse mensen in te huisvesten/te werk te stellen.
      Echter gaat dit, voorzover wij weten niet op voor de kampen in de Noordoostpolder. Vandaar ook dat dit niet is gedocumenteerd op deze website.

      Mocht u meer informatie hierover hebben vernemen wij dat graag.

      Groet,

      Robert

  4. Mijn vader (Antonius Martinus Reijnders 14-07-1921) werkte van 1943 tot 1946 als kok in een woonoord in de Noordoostpolder, waarschijnlijk in een van de kampen bij Emmeloord.
    Is er iets over meer over hem bekend dan alleen dit feit?

    1. Goedendag meneer Bos,

      Helaas is er -voorzover bekend- geen lijst met namen van polderwerkers.
      Ik kan voor u kijken in ons (digitale) archief, of de naam van uw grootvader hierin voorkomt.
      Hiervoor nemen wij contact met u op per e-mail.

      Groet,

      Robert Hofman

  5. Geachte mevrouw, mijnheer,

    Mijn vader (Johannes Philippus Nicolaas Krassenburg, 22.12.1919-11.04.2011) was in de oorlog ondergedoken in Kadoelen. Waar zou ik daar meer over kunnen vinden? Zoals bij veel anderen hebben ook mijn vader en moeder nooit veel willen loslaten over de oorlog.
    In de fotoalbums van mijn ouders heb ik een aantal foto’s gevonden uit de Kadoelentijd van mijn vader, w.o. één met het jaartal 1941. Is er een organisatie of archief of museum waar men interesse zou hebben in deze foto’s?

    Graag hoor ik van u,
    met vriendelijke groet
    Joop Krassenburg

    1. Hallo heer Krassenberg, mijn vader Johan(nes) Eijkman 1918-1999 zat ook in kamp kadoelen en maakte er veel foto’s. Naast ruim 50 foto’s heb ik in ieder geval 2 foto’s waar Uw vader op staat

  6. Goedemiddag,

    Ik heb ontdekt dat mijn opa (Groeneweg, Amsterdam 25-02-1921) in 1945 als verdachte heeft vastgezeten in kamp Noordoostpolder te Emmeloord. Ik heb een brief dd 15-09-1945 van F.J. Haarman namens de militaire commissie provincie Noord-Holland, waarin hij verzoekt om vrijlating van mijn opa. Mijn opa heeft hier nooit over willen praten, niemand heeft het ooit geweten. Mijn opa droeg altijd een ketting met een mezoeza (joods gebedsrolletje), hoewel hij niet Joods was (volgens mij). Het is het grootst bewaarde geheim in mijn familie! Ik zou heel graag willen weten wat er aan de hand is geweest.

    Met vriendelijke groet,
    Katja Groeneweg

    1. Hallo Katja,

      FJ Haarman was mijn vader. Overleden in 1962.

      Zou je mij een kopie van die brief kunnen sturen, eventueel met de naam van je opa “weggelakt”?

      Groet, Chris

  7. Mijn Opa, Smidt, is geinterneerd geweest op Schokland na de oorlog. Ik ben op zoek naar informatie over zijn nsb-verleden en hoop dat u mij verder kunt helpen. Mvg Els Smidt

  8. Goedemorgen meneer Hofman,

    Ik ben voor het beschrijven van de geschiedenis van een “foute Lemster”, opzoek naar informatie over dhr. Johannes de Jong, geboren 15 april 1904 te Lemmer. Hij is volgens onderzoek geïnterneerd geweest in het kamp Westvaart. Heeft u informatie over zijn verblijf in genoemd kamp. Graag zou ik die willen ontvangen of in uw systeem willen inzien.

  9. Mijn opa zat toen tijdens de oorlog ondergedoken in Dé Noordoostpolder. Vermoedelijk omgeving Kuinre of Luttelgeest. Er is zeer weinig bekend over deze periode, hij heeft er niet of nauwelijks over kunnen/ willen praten. Wij zouden graag meer te weten willen komen over wat hij heeft meegemaakt daar destijds.

  10. Beste mijnheer Hofman,

    Ik zou graag willen weten of u enig informatie heeft in uw archief over het verblijf in de Noordoostpolder van mijn vader Johannis Hendrik de Rijke samen met zijn vader, Wilhelmus de Rijke, NSB-lid van de Eerste Kamer en tijdens de oorlog procureur-generaal te Arnhem en Commissaris van de Provincie. Mijn vader zelf praatte er nooit over.

    Met vriendelijke groet,
    Ralph de Rijke
    Amsterdam

  11. Beste mijnheer Hofman,

    Mijn vader, Cornelis Stolker, is in één van de kampen in de Noordoostpolder te werk gesteld gedurende de oorlog, op de achterkant van de enige (pas)foto die we hebben uit die tijd, staat:
    Stolker C.
    44-1-V-954 waarbij de V is geschreven als de Romeinse 5.

    Is er op basis van deze informatie iets meer te vertellen over de tewerkstelling van mijn vader?

    Bij voorbaat dank.

    Met vriendelijke groet

    Bert Stolker

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *