De bevrijding


Terug naar ‘Lezen’


Begin van het einde

April 1945, de geallieerde legers beginnen aan de bevrijding van Noord en Oost Nederland. Dit zijn voornamelijk de Canadezen.
De twee Duitse luchtverkenningsposten trekken zich terug van Schokland en Lemstervaart. Ook uit de omliggende gebieden rondom de polder vertrekken de Duitsers.

Op 15 april bevrijden de Canadezen de plaatsen Vollenhove, Giethoorn en Zwartsluis bevrijd. De bevrijding is dichtbij voor de Noordoostpolder.

Harmen Visser

Harmen Visser
Harmen Visser

De dag erna, op 16 april 1945, rijden de Canadese tanks van de 8e Brigade richting Slijkenburg, bij Kuinre. De Duitsers die op de vlucht zijn komen vanaf Lemmer naar Slijkenburg. Hier ontstaat een gevecht.

Commandant en verzetsstrijder Harmen Visser rijdt op een motor voor de Canadezen uit. De Duitsers zien hem, en beginnen te schieten. Harmen Visser valt gewond van zijn motor. De Canadezen verlaten snel de plaats en laten Harmen Visser achter. Zo dicht bij de bevrijding sterft Harmen Visser.

Bijna natte voeten

Nog even blijft het spannend. De bedoeling van de Duitsers is om de dijken op te blazen, dit op last van Hitler die alles kapot wilde maken op het einde van de oorlog.

Jan Willem Siebrand
Jan Willem Siebrand

Jan Willem Siebrand en Henk Nijenhuis hebben voor het Overijsselse verzet een afspraak gemaakt met

de Duitse Ortsen Sprengcommandant in Lemmer, Hauptmann Fritz Jähle. De dijken rondom de Noordoostpolder worden niet opgeblazen als de geallieerde legers om de Noordoostpolder heen trekken. Gaan de geallieerden wel de Noordoostpolder door, via Ramspol, dan blazen de Duitsers de dijken wel op.

Dan is het bijna zover, de bevrijding! In de nacht van 16 op 17 april 1945 zijn de Canadezen vlakbij Lemmer. De Canadezen beschieten Lemmer met zwaar artillerie. De meeste Duitsers vluchten die nacht via de haven naar de andere kant van het IJsselmeer.

De dijken zijn niet opgeblazen door de Duitsers, beide partijen hebben zich aan hun afspraak gehouden. De polder blijft gespaard van natte voeten.

Bevrijd!

A.J. Knipmeijer (2e van links) en S. Smeding (1e van rechts) tijdens de bevrijding van Emmeloord, 1945.
A.J. Knipmeijer (2e van links) en S. Smeding (1e van rechts) tijdens de bevrijding van Emmeloord, 1945.

De volgende dag, 17 april wordt Lemmer definitief bevrijd. Vanuit Lemmer trekken de regimenten Queens Own Rifles en La Chaudière door naar de Noordoostpolder, zo wordt de polder bevrijd. Hierna kunnen de feestelijkheden beginnen. Albert Knipmeijer, hoofd van de binnenlandse strijdkrachten draagt de Noordoostpolder over aan landdrost Sikke Smeding. Een groot bevrijdingsfeest wordt op 31 mei gevierd in Emmeloord.

31 mei 1945, bevrijdingsfeest te Emmeloord.
31 mei 1945, bevrijdingsfeest te Emmeloord.

Een jaar later, op 17 april 1946, is er een plechtigheid op het Harmen Visserplein. Een bevrijdingsboom wordt geplant. De boom staat tegenwoordig bij de ingang van de bibliotheek. Op het plein voor het gemeentehuis ligt nu een gedenksteen.

Oorkonden van de bevrijdingsboom
Oorkonden van de bevrijdingsboom

 

Bronnen:

Websites:

www.nieuwlanderfgoed.nl/studiecentrum/canonvanflevoland/nederlandsonderduikersparadijs,19411945

www.canonnoordoostpolder.nl/asp/canon.asp?t=show&var=1090

www.herdenking.nl/nieuw/index.php/nederland/ned%ADbevrijding%ADdivers1/3

www.go2war2.nl/artikel/1135/BevrijdingvanOostenNoordNederland.htm

www.flevolanderfgoed.nl/home/herinneringsmonumenten/noordoostpolder4/emmeloord2/bevrijdingsboom.html